Op weg naar herstel

Op De Dagelijkse Standaard (DDS) worden met regelmaat van de klok de economische Armageddon gepredikt (Livestro) en het beleid van Obama gekraakt (V/d Galien). Ondergetekende beloofde al eerder een optimistisch economisch stuk te schrijven, maar dit was er nog niet van gekomen. De recente uitspraken van Warren Buffet hebben uiteindelijk de ideale aanleiding alsnog de lichtpunten op een rij te zetten. Daarnaast biedt de economische wetenschap, die massaal op de crisis is gestort, ook wat aanknopingspunten.

Buffet heeft gezegd dat (quote uit het FD) “Terugblikkend op de bijna implosie van het financiële systeem afgelopen september dat de beleidsmakers niet al te star moeten worden beoordeeld wanneer 'een totale ineenstorting dichterbij is dan iemand voor mogelijk hield'.” Maar, zo stelt hij terecht, de rekening moet hoe dan ook betaald worden. “Bij mij zijn de belastingen nog niet omhoog gegaan', aldus Buffett. 'Ik verwacht dan ook dat de ultieme prijs betaald zal worden in de vorm van een dalende waarde van de dollar.” Buffet geeft daarmee een nuchtere kijk op de situatie: het kon niet anders, maar het gaat ons wel kosten.

Wat is het resultaat van de stimulering? Het IMF, dat zich heeft ontpopt als de (realistische) zwartkijker in de economische wereld heeft recent haar voorspellingen voor de wereldeconomie gepubliceerd. De VS gaan 0% groeien in 2010. Dat betekent een ongekend lange recessie, maar lang niet de armageddon (geen groei tot 2012) die Livestro aankondigde (zonder verder argumenten aan te halen behalve “hyperinflatie”). Daarnaast lijkt de bankencrisis grotendeels beheerst. Wellicht dat Citi binnenkort nog 10 miljard krijgt als resultaat van de stresstest, maar een faillissement gaan we niet meer zien. Exemplarisch voor het herstel is de prijsontwikkeling van de achtergestelde eeuwigdurende obligatie van ING, van 36cent (per euro face value) begin maart naar 74cent nu. Hetzelfde patroon is zichtbaar bij de bankaandelen. Het IMF stelde dat het herstel van de banken de eerste prioriteit geniet bij de terugkeer naar groei. De terugkeer van het vertrouwen in de sector is dus positief.

De internationale handel lijkt ook een bodem te hebben gevonden. De CBS indicator voor de Nederlandse handel was voor januari en februari ongeveer gelijk en voor maart wordt hetzelfde verwacht. Daarnaast is de Baltic Dry Index (index van vervoerstarieven) na haar crash in oktober aan een gestaag herstel bezig terwijl de scheepsmarkt een chronische overcapaciteit kent. Ook lijkt de huizenmarkt in de VS een bodem te vinden. Huizenverkopen in maart waren identiek aan februari, maar het is afwachten wanneer herstel hier echt in gaat zetten.

Als laatste wil ik dit artikel aanhalen van Nicholas Bloom (Stanford) . Hij heeft aangetoond dat economische groei gebaat is bij een verlaagde volatiliteit van de aandelenmarkten. Hij laat zien dat het ondergaan van Lehman dramatisch was (hoera voor bailouts?) en dat de volatiliteit nu aan het dalen is. Dit is een belangrijke voorwaarde voor een terugkeer naar duurzaam economisch herstel.

We bevinden ons midden in een pittig recessie, die duurt nog wel even. Maar er zijn genoeg redenen om positief te zijn over het overheidsingrijpen en het nakende herstel.

Dit is een voorpublicatie van mijn Open Podium inzending voor DDS, hopelijk snel te zien op DDS