Verplicht Werken

Brrr, wat een eng woord, “verplicht”. Verplichten is de meeste extreme vorm van vrijheidsbeknotting, je hebt namelijk helemaal geen keuze meer. Bij een verbod wordt je bewegingsruimte verkleind, maar kan daarmee juist een waardevol kader scheppen om in te bewegen. Soms is verplichten echter een nuttig middel. Een ouder die zijn kind verplicht om een instrument te leren spelen zal later de dankbaarheid van het volwassen kind ervoor terug krijgen terwijl op het moment zelf het vooral veel tranen veroorzaakt. Verplichten is soms pijnlijk, maar potentieel waardevol.

Waar een verplichting minder pijnlijk is een situatie waarin degene die iets verplicht wordt iets ervoor terug krijgt. Sterker nog, de vrije markt werkt op dit principe. Echter, het socialisme van de jaren 70 heeft iets nieuws geïntroduceerd: voorzieningen en geld zonder verplichting. Je krijgt dus iets en je hoeft niets. Het mag niet als verrassing komen dat deze aantrekkelijke propositie velen permanent aan zich heeft weten te binden. Deze massa staat bekend als werklozen en (deels) arbeidsongeschikten.

De verloedering van wijken (zie mijn entry over Zuilen) is een hot item. Marcel van Dam, al jaren de pias van links, schrijft deze week over de oplossingen van verloederende wijken: “De echte oplossing is natuurlijk de oorzaken wegnemen. Iedere vrijkomende woning dichtspijkeren en als er genoeg in een blok leeg zijn de overige bewoners elders, niet weer allemaal op een kluit, een betere woning aanbieden.” Wat is de oorzaak van verloedering? Slechte huizen! Van Dam weet altijd weer te boeien. Dat de schilderswijk compleet is vernieuwd (muv de bewoners) en het nog steeds een teringzooi is ontgaat hem natuurlijk, hij woont in een dure villa ver weg van deze ellende, ik woon om de hoek. Nee, Van Dam, het zijn de mensen zelf die te beroert zijn hun eigen huis te onderhouden (het is immers een bijna-gratis huis van de overheid, niet mijn probleem dus!), die niet werken en de hele dag een beetje (in het theehuis) rondhangen.

Hij gaat verder: “Al enkele decennia vindt er op de Nederlandse woningmarkt een segregatie naar inkomen plaats. Aan de hand van inkomensgegevens per postcodegebied heeft et CPB een segregatie-index berekend. Die index geeft aan welk percentage van de bewoners met een laag inkomen zou moeten verhuizen om de segregatie ongedaan te maken. Dat percentage stijgt ieder jaar.” Dit is nou precies het probleem. Als je werkt kun je een mooi huis kopen, dan wil je niet naast luie nietsnutten of asociaal volk wonen. Een mooi huis in een mooie wijk is een beloning voor hard werk. Die segregatie is dus een resultaat van eigen keuzes en vrijheid. De mensen in de slechte wijken worden, zoals altijd bij linkse politici, slachtoffer gemaakt. Ze zijn arm, werkloos en crimineel OMDAT ze in een ‘slechte wijk’ wonen. Alsof een wijk ‘slecht’ kan zijn. Een wijk wordt slecht doordat de mensen die er wonen slecht zijn.

Ledigheid is des duivels oorkussen luidt het wijze spreekwoord. Daar ligt misschien wel HET probleem van onze samenleving. Het is een verworvenheid dat niemand in Nederland in hutje hoeft te wonen. Wat echter kwalijk is is dat het als een aangeboren recht wordt gezien waar niets tegenover hoeft te staan. Die ledigheid heeft een aantal effecten:
- iemand wordt structureel waardeloos voor enige carrière met perspectief;
- iemand gaat zich vervelen;
- iemand raakt geïsoleerd;
- iemand heeft geen doel buiten zichzelf (samen met het isolement DE reden van depressie)
- iemand heeft geen verbondenheid met de samenleving.
Al met al creëert het bovenstaande een gevaarlijke cocktail van apathie en asociaal gedrag. Een vrij simpele oplossing is deze mensen te verplichten werk te verrichten voor alle zegeningen die zij van de samenleving ontvangen (gratis geld, onderwijs, zorg en al die andere voorzieningen die onze maatschappij rijk is). Verplichten is in deze context helemaal zo gek niet, voor wat hoort wat. Ethisch zit dat dus wel snor. De voordelen zijn evident. De werkloze is gewend aan basale vaardigheden zoals op tijd komen, omgaan met collega’s etc, hij heeft niet te veel tijd om handen, hij maakt zich nuttig (wat een gevoel van waarde meegeeft), hij wordt verbonden met zijn omgeving. Het maakt het tevens mogelijk om onze steden te gaan leiden volgens de broken-window filosofie: een schone, nette stad blijft veiliger en schoner.

De maatregel kan alleen bestaan bij een begrip dat mensen die hier niet aan mee willen werken werkelijk afgesneden worden van AL die faciliteiten. Niet werken betekent feitelijk dan geen leven. Dit is hard, maar rechtvaardig. Ook moet slecht gedrag bij de werkinstellingen directe gevolgen hebben voor het loon. Werk moet je serieus nemen, dat is de boodschap.

Gelukkig zien we in de samenleving al hoopvolle initiatieven. In Groningen kun je tot je 27e geen uitkering krijgen zonder te werken of naar school te gaan. Wie geen zin heeft in school wordt dus te werk gesteld. Dit is voor jongeren de beste motivatie om als de donder een fatsoenlijk baantje te vinden. Ik meen dat een dergelijke regel nu ook landelijk navolging krijgt. Mijn vraag is waarom we dit beperken tot 27? Waarom niet tot 65 of 67?

Mensen gratis voorzieningen geven is de ultieme vorm van debiliseren. Het ontneemt mensen hun waardigheid. In feite zeg je dat mensen te stom zijn om voor zichzelf te zorgen. Wanneer gaat politiek Nederland zich dit realiseren? Verplicht werken is geen vorm van vrijheidsbeknotting, het is een vorm van wederkerigheid die louter positieve uitkomsten biedt.