Langer doorwerken

Zelden zo’n goed opiniestuk gelezen van een medico. De emeritus-hoogleraar geneeskunde Kees Klinkhamer (75) spreekt zich uit voor het langer doorwerken. Hij laakt de 50-ers die zich constant afvragen “hoe lang ze nog moeten”. Hij geeft een rits uitstekende argumenten en ontkracht hardnekkige misverstanden.

Het eerste misverstand dat Klinkhamer adresseert is dat 65-jarigen niet meer in staat zouden zijn—lichamelijk en geestelijk—om te werken. Uit onderzoek van TNO echter blijkt dat bijna alle 65 jarigen juist prima in staat zijn om door te kunnen werken.

Het tweede misverstand dat Klinkhamer overtuigend weerlegd is dat langer doorwerken ongezond zou zijn. Werken houdt je lijf en je hersenen in beweging. Hij noemt Britse onderzoekers die ontdekten dat van een groep 55-jarigen na tien jaar dubbel zoveel waren overleden als hun 65-jarige leeftijdsgenoten die wel hadden doorgewerkt.

Misschien wel het grootste misverstand van de huidige tijd, die veel zegt over het gebrekkige arbeidsethos, is dat stoppen met werken gelukkig zou maken. Zowel lichamelijke als geestelijke inactiviteit leidt tot depressies, daar is een indrukwekkende berg studies over gedaan die vrijwel unaniem dit punt onderstrepen. Hier aan verwant, een leven zonder nut, zonder doel, leidt ook tot depressies (wat een verklaring is waarom ouders, ondanks hun blèrende kinderen, toch heel gelukkig zijn). Uiteraard hoeft een oudere niet perse in deze vallen van het pensioen te lopen, maar uit gezondheidswetenschappelijke studies (van oa TNO) blijkt dat de overgrote meerderheid dit wel doet. Werk houdt je actief, scherp, doelgericht en uiteindelijk gelukkiger.

Nog een misverstand, ook op mijn blog verwoord door Anonymous Tukker (naam bij de redactie bekend), is dat de ouderen Nederland hebben opgebouwd na de oorlog tot wat het nu is. De babyboomers zijn pas na de oorlog geboren en in de jaren 70 pas gaan werken, dat is 25 jaar na de oorlog. Het zijn dus hun, inmiddels gepensioneerde, ouders die Nederland hebben opgebouwd, HEN kunnen we niet laten zitten. De babyboomers hebben alleen maar afgebroken—sociale verbanden en ethiek—en geprofiteerd—sociale zekerheid, overheidschuld en huizenmarkt.

Als laatste argument stelt Klinkhamer dat de babyboomers best solidair mogen zijn met hun jongere landgenoten. Nu dragen tien werkenden de lasten voor twee gepensioneerden, in 2040 is vijf werkenden geworden. De lasten voor “mijn” generatie exploderen, met dank aan Agnes “babyboom-hugger” Jongerius. Dat late-babyboomers als Bos, Balkenende en Jongerius (BB&J) hier geen boodschap aan hebben is enerzijds begrijpelijk (in 2040 zijn zij gepensioneerd en hoeven zij die last niet te dragen), maar anderzijds ook kortzichtig. Want als mijn generatie later groot en sterk is verwacht is dat zij de rekening die BB&J netjes naar ons hebben doorgespeeld netjes terugbezorgen. Ik ga in ieder geval hun wekelijkse wasbeurt niet betalen. Zij schepen ons om met EN een concrete overheidsschuld die jaarlijks nu al 15 miljard aan rente kost EN met een financial liability van de gepensioneerden die zijn weerga niet kent. Het lijkt me duidelijk waar tzt de streep als eerste doorheen gaat. Het wordt dus tijd voor de babyboomers om hun tijd aan de macht op een duurzame manier af te sluiten. Aangezien dit het hype-woord van 2008 is moet dit helemaal gaan lukken. Neem het maar van Kees aan, hij werkt nog op zijn 75e.

Jongeren zijn conservatiever

Het is toch buitengewoon interessant hoe door de tijd heen de generaties op elkaar reageren. Neem DIT bericht in Trouw naar aanleiding van de C-factortest. Jongeren zijn calvinistischer dan ouderen. Nice!

Vooral deze quote verwoordt precies mijn ervaring: „Onder jongeren gaat de trend juist richting conservatisme. Religieus gezien zijn ze orthodoxer dan ouderen, politiek zie je dat de meesten bij de vorige verkiezingen op de calvinist Balkenende hebben gestemd. Calvinisme is een geuzennaam aan het worden. Het is voor hen back to the basics, jongeren voelen de tijdgeest aan.”

Is er toch nog hoop voor Nederland?