Thursday, June 25, 2009

Waarom is de staatsschuld slecht?

In antwoord op een vraag op DDS, "waarom is de staatsschuld slecht?", schreef ik het volgende:

Een staatsschuld is an sich niet slecht. Bijv nu loopt de schuld omdat de overheid haar uitgaven gelijk houd terwijl haar inkomsten dalen. Dan fungeert het budget als automatische stabilisator van de economie, de overheid geeft naar verhouding meer uit (remember: Y=C+I+O+E-M waarbij de O van overheid dus relatief groter wordt tov de andere termen: consumptie, investeringen en netto export). Het punt is, en dit was cruciaal in Keynes’ benadering, is dat het om een tijdelijk tekort gaat. Als het weer goed gaat moet het omgekeerde gebeuren. Zo kan de overheid de natuurlijke cycli kleiner maken. Daarnaast kan een overheid lenen voor lange termijn investeringen die zich voor de gemeenschap gaan terug betalen (bij voorkeur ook voor de overheid zelf), een gefaald voorbeeld is de betuwelijn, een potentieel succesvol vb zijn de investeringen in AA/Fortis en ING. Tot zover niks aan de hand.
Het probleem is echter dat overheden geleid worden door politici die graag herkozen willen worden en daardoor graag ‘cadeautjes’ uitdelen aan de kiezer. Die worden dan gefinancierd met schuld. Het probleem is dat ze dit zelf nooit terug hoeven betalen. Het wordt dus afgeschoven op de jongere generatie. Zo krijg je inter-generatie ongelijkheid. Beste vb is de hele verzorgingsstaat van de babyboomers die wij, de 20ers, mogen betalen. Gelukkig is door verkoop van bijv TNT en KPN de staatschuld in de hand gebleven, maar de vergrijzing licht al op de loer. Maar we betalen intussen wel 15miljard per jaar rente, dat wordt nu betaald uit de gasopbrengsten (die eindig zijn).
Zoals je ziet hebben politici een perverse prikkel om te lenen en dat het een grote impact op de begroting heeft (die 15miljard kan niet voor onderwijs ingezet worden bijv). Alleen wij, de kiezers, kunnen hen ervan weerhouden. Daarom is het belangrijk. Een land als Ijsland is nu failliet omdat de schuld te groot werd, de welvaart wordt er direct door beïnvloed.

1 comment:

  1. Zie ook rond pagina 54 (zoiets) in Elsevier deze week, gaat over staatsschuld en of dat slecht is.

    ReplyDelete